Szkoła Podstawowa im. Wł. Broniewskiego w Krzanowicach

Nestor Krzanowickiej Edukacji

dr Kornelia Lach

przechodzi na emeryturę

Są chwile i ludzie, o których nie można zapomnieć…

Szkoła w Krzanowicach – na przestrzeni lat – mogła poszczyci

się wieloma sukcesami dydaktyczno-wychowawczymi, licznymi inicjatywami edukacyjnymi i działaniami dla dobra środowiska lokalnego. Nie byłoby to jednak możliwe, gdyby placówka nie była zarządzana przez przedsiębiorczego i charyzmatycznego dyrektora, a tę funkcję (od roku 1999) powierzono dr Kornelii Lach, Osobie niezwykle odpowiedzialnej, zaangażowanej całym sercem w sprawy środowiska lokalnego, której dewizą życiową są słowa św. Jana Pawła II: „Wymagajcie od siebie, choćby inni od was nie wymagali”.

Niestety, czas płynie zbyt szybko i przychodzi taki moment, że trzeba od takiego wysiłku i ogromnej pracy odpocząć… A tym momentem jest decyzja Pani Dyrektor o przejściu na emeryturę. Decyzja niełatwa, bo przecież bycie na przełomie tych wielu lat nauczycielem, wychowawcą i dyrektorem daje wiele satysfakcji, zwłaszcza, gdy praca, którą się wykonuje, to: pasja, posługa i poświęcenie. Dlatego w niniejszym artykule pragniemy przypomnieć sylwetkę Pani Dyrektor, aby pokazać, że zasługuje Ona na tytuł Nestora Krzanowickiej Edukacji.

Dyrektor Kornelia Lach cieszy się ogromnym autorytetem wśród nauczycieli, uczniów, rodziców. Nauczyciele zwracają się do Niej po radę nie tylko w sprawach zawodowych, ale i nierzadko osobistych. A to oznacza, że jest dla nich nie tylko uosobieniem dobrego nauczyciela i wychowawcy, ale i wrażliwego człowieka. W 2013 r. otrzymała Certyfikat posiadania kompetencji z zakresu HR i relacji interpersonalnych w szkole, a 2014 r. Certyfikat zaświadczający, że dyrektor w ramach pełnienia swoich obowiązków zapewnia pomoc nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym. Ma 40-letnie doświadczenie w pracy z uczniami, toteż zarówno w sprawach wychowawczych, jak i dydaktycznych nauczyciele u Niej szukali rad i wskazówek do pracy zarówno z uczniem słabym, jak i wybitnie uzdolnionym. A uczniowie wiedzieli, że Pani Dyrektor nie pozwoli żadnego z nich skrzywdzić, „zaszufladkować” czy pochopnie ocenić. Każdego ucznia wysłuchała, starała się zrozumieć i umiejętnie zmotywować do pozytywnych zachowań, bo w każdym młodym człowieku widziała potencjał dobra i szukała skutecznej drogi do jego odkrycia. Tego też uczyła swoich nauczycieli. W chwilach trudnych doświadczeń, podawała rękę, dodawała otuchy, wspierała i broniła. Zawsze powtarzała, że nie można ulegać złym emocjom, lecz z cierpliwością starać się słuchać i zrozumieć.

Nauczyciele także chętnie korzystali z Jej rad i wskazówek, gdyż ma nie tylko wiedzę, ale prezentuje przy tym wysoki poziom kultury pedagogicznej. Dzięki temu cieszy się niezwykłym autorytetem w swej szkole i w lokalnym środowisku. Każdego bowiem „pouczając”, doceniała i motywowała do dalszych przedsięwzięć, często sugerując nowe wyzwania. To ludzi uskrzydlało i dawało radość działania. Dla rodziców prowadziła pedagogizacje, systematycznie badała ich oczekiwania wobec szkoły, wyciągała wnioski ze zgłaszanych uwag, uwzględniała postulaty rodziców w organizacji pracy szkoły. Rodzice wiedzieli, że Pani Dyrektor zawsze znalazła czas na indywidualne rozmowy, potrafiła wysłuchać i zrozumieć drugiego człowieka, znaleźć optymalne rozwiązanie dla przedstawionego problemu.

Dzięki ogromnemu zaangażowaniu Pani Dyrektor, nasza szkoła zapisała bogate karty różnych przedsięwzięć, które odbijały się echem w różnych częściach naszego kraju, jak i za granicą. Pani Dyrektor była inicjatorem współpracy zagranicznej szkół. To dzięki Niej nawiązano partnerstwo ze szkołami: w Hulczynie i Chuchelnej (Czechy), w Liptowskiej Porąbce (Słowacja), w Rohatyniu (Ukraina) oraz w Salzbergen (Niemcy). Na współpracę transgraniczną pozyskiwała środki z Unii Europejskiej, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa w ramach różnych programów. Zaś wszystkie spotkania polsko-ukraińskie wspierane były finansowo przez MEN, a polsko-niemieckie przez Polsko-Niemiecką Wymianę Młodzieży w Warszawie. Ale na całokształt Jej pracy składają się także pozaszkolne zainteresowania, badania naukowe i osiągnięcia, o których warto także wspomnieć.

Należy do kilku znaczących organizacji ogólnopolskich, w tym do Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Prawie co roku uczestniczy w Walnych Zjazdach organizowanych w oddziałach w całej Polsce, aktywnie działa w Sekcji Folklorystycznej, a od czasu powstania Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego aktywnie uczestniczy w badaniach programowych. Poza tym jest członkiem The International Organization of Folk Art działającej przy UNESCO z siedzibą w Mödling (Austria, od 1997 r.) oraz European Who is Who Association (od 2014 r.).

Uczestniczyła jako: ekspert, członek jury, prelegent lub zaproszony gość w wielu uroczystościach regionalnych na Górnym Śląsku, prowadziła warsztaty dla nauczycieli i dyrektorów szkół. Kilkakrotnie recenzowała autorskie programy nauczania, organizowała międzynarodowe warsztaty dydaktyczne dotyczące popularyzowania wiedzy o regionie dla studentów czterech Kół Naukowych Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu, Uniwersytetu w Preszowie (Słowacja), Uniwersytetu Opolskiego i Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu.

Jako badacz dziedzictwa kulturowego pogranicza polsko-czeskiego prowadziła pionierskie badania zachowanej tu kultury morawskiej, dokonała rejestru dawnych i współczesnych wierzeń, zwyczajów i obrzędów. Szczególną troską zawsze otaczała zachowany język gwarowy, zwany potocznie morawszczyzną, a przez specjalistów dialektem laskim. Poza tym była inicjatorem i organizatorem dwóch międzynarodowych konkursów, których celem było podtrzymywanie tożsamości kulturowej młodego pokolenia mieszkańców ziemi raciborskiej. W 1996 r. Kornelia Lach, pasjonatka dziedzictwa regionalnego, postanowiła zatrzymać odległy czas i założyć pierwsze w powiecie wiejskim muzeum – Izbę Regionalną w Domu Kultury w Borucinie. W tym muzeum odbywały się zajęcia popularyzujące wiedzę o regionie dla wszystkich poziomów edukacyjnych szkół z terenu gminy i powiatu. Izbę zwiedzali także uczestnicy różnych sympozjów, konferencji, wycieczek, goście z kraju i zagranicy. Tu z Jej udziałem prowadzone były nagrania cyklu audycji o najpiękniejszych zwyczajach i obrzędach w powiecie raciborskim przez Raciborską Telewizję Kablową, tu opiekunka udzieliła wielu wywiadów o kulturze ludowej licznym dziennikarzom radiowym i prasowym.

Trzeba również wspomnieć, iż Kornelia Lach wiele lat była nauczycielem akademickim – na Uniwersytecie Opolskim prowadziła wykłady i konwersatoria na kierunku filologia polska i kulturoznawstwo: z folklorystyki opisowej i dydaktyki edukacji regionalnej. Z kolei w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Raciborzu prowadziła seminarium dyplomowe i była promotorem prac licencjackich (na kierunku pedagogika) o tematyce regionalnej wysoko ocenionych przez recenzentów.

Dr Kornelia Lach posiada bogaty dorobek naukowy. Wszystkie Jej publikacje związane są z rejestracją i wnikliwą analizą zjawisk kulturowych w subregionie raciborskim. Jest autorką czterech recenzowanych książek: Wierzenia, zwyczaje, obrzędy. Folklor pogranicza polsko-czeskiego, 100 lat parafii Borucin, Kapliczki i krzyże przydrożne w Krzanowicach, Kult św. Floriana w powiecie raciborskim.

Pod Jej redakcją ukazały się na łamach ogólnopolskich czasopism liczne publikacje naukowe, wygłosiła ponad 40 referatów na konferencjach o zasięgu międzynarodowym, ogólnopolskim i regionalnym. W dorobku naukowym K. Lach wiele publikacji dotyczy bezpośrednio oświaty i problematyki, w których promuje edukację regionalną i interkulturową, przedstawia formy współpracy z partnerami zagranicznymi.

Na szczególną uwagę z pozycji szkoły zasługują prace, powstałe z udziałem uczniów i nauczycieli: Kapliczki i krzyże przydrożne w Krzanowicach, Szkoła na pograniczu polsko-czeskim oraz Hassermany, klekanice i inne stwory. Podania ludowe na polsko-czeskim pograniczu oraz wydana niedawno monografia Gimnazjum XXI.

Za swoje dokonania zawodowe była wielokrotnie nagradzana. Otrzymała: Medal Komisji Edukacji Narodowej, Srebrny i Brązowy Krzyż Zasługi, Nagrody Ministra Edukacji Narodowej I i II stopnia, Nagrody Kuratora Oświaty w Katowicach. Może się także poszczycić odznaczeniami za wzorową postawę społeczną: nominacją do nagrody II edycji „Pantofelek 2006 r. – odkrywanie wielkich ludzi w małym świecie”, odznaką „Przyjaciel Dziecka”, statuetką „Mieszko”, prestiżową nagrodą „Narcyz” oraz „Orderem św. Stanisława”, dzięki któremu została wpisana do rejestru Kawalerów i Dam Orderów (pod pozycją 670). W 2014 r. została odznaczona Europejskim Orderem Who is Who rekomendowanym przez króla Belgii Alberta II.

Warto jeszcze nadmienić, że Jej nazwisko dwukrotnie odnotowano w leksykonach: Who is Who w Polsce. Encyklopedii biograficznej z życiorysami znanych Polek i Polaków (8. wydanie, Zug, Schweiz 2009 r., s. 1791-1792) oraz Who is Who of European Women (2. wydanie, Zug Switzerland, s. 407-408).

Pani Dyrektor Kornelia Lach z oddaniem dbała również o bazę materialną szkoły. Dzięki współpracy z Radą Gminy w 2013 r. wybudowano przy szkole Orlik, w 2015 r. otwarto nową, pełnowymiarową halę sportową oraz plac zabaw dla dzieci w ramach projektu „Radosna szkoła”, przeprowadzono także termomodernizację budynku i kapitalny remont łazienek szkolnych. Systemem gospodarczym Pani dyrektor utworzyła świetlicę z mieszkania służbowego, dbała o systematyczne doposażanie klasopracowni. Pozyskiwała wraz z nauczycielami środki zewnętrzne, by zakupić tablice interaktywne, pomoce dydaktyczne na edukację włączającą, szkolny księgozbiór biblioteczny i na wiele innych przedsięwzięć, których nie sposób tutaj wymienić.

Tak wielki dorobek zdobyty na przełomie czterech dekad, nie może być niezauważony i niezapisany w sercach ludzi, którzy na co dzień pracowali razem z Panią Dyrektor. Dlatego, na jednym z ostatnich, pożegnalnych spotkań, Grono Pedagogiczne mianowało Panią Dyrektor Królową Krzanowickiej Edukacji, wręczając złotą szarfę z napisem „Królowa jest tylko jedna”. Aby podkreślić wagę tego dostojnego tytułu, Pani Dyrektor otrzymała również koronę i berło – insygnia władzy i zaszczytny honor noszenia tytułu Nestora Krzanowickiej Edukacji.

DZIĘKUJEMY, że przez wiele lat była Pani i jest naszym przewodnikiem, i przyjacielem, która swój trud i serce oddała w rozwój kultury, nauki i przywiązania do tradycji.

DZIĘKUJEMY, że to dzięki Pani staraniom, szkoła nasza stała się kuźnią, która wykuła najcenniejsze wartości, jakimi są: pracowitość, obowiązkowość, rzetelność i odpowiedzialność.

DZIĘKUJEMY za wieloletnią współpracę i życzymy radosnego, pełnego energii czasu na emeryturze, poświęconego tym razem na realizację osobistych celów i marzeń.

Z nadzieją na niejedno spotkanie w przyszłości

w murach krzanowickiej szkoły

w imieniu grona pedagogicznego i pracowników

Anida Kaczmar

PS Autorka słowa podziękowania kieruje pod adresem Marceli Szymańskiej, dzięki której można było skorzystać z bogatych informacji z rozdziału „Sylwetka dyrektora gimnazjum” zamieszczonej w pozycji monograficznej pt. Gimnazjum XXI wieku (s. 40-50).